از جماعت های جوانمردان تا هیئت های عزاداری؛ نگاهی به تداوم ها و تغییرات در زندگی عامه مردم ایرانی

Authors

جبار رحمانی

abstract

آیین جوانمردی و تشکیلات اجتماعی جوانمردان یکی از مهم ترین موضوعات تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران است. جوانمردان، فتیان و پهلوانان با توجه به ریشه داشتن در سنت های ایرانی و اسلامی در طول تاریخ نقش مهمی در حیات عامه مردم داشته اند. عموم مطالعات نشان می دهند فتوت و جوانمردی در دوره معاصر رو به انحطاط و افول رفته است و در نهایت در بخش های خاصی از جامعه در قالب زورخانه ها و سنت های پهلوانی ساده شده ”لوتی ها“ و ”داش مشدی ها“ هنوز وجود دارد. در این مقاله بنا به رویکردهای انسان شناسی فرهنگی با نگاهی به تاریخ و تحولات اجتماعی این جماعت ها، به این نکته پرداخته شده است که جوانمردان را می توان به مثابه یک جماعت واره و یک جماعت آیینی و اخلاقی دانست که مهم ترین وجه آن، آیینی بودن و حضور امر معنوی و قدسی در آنها است. پرسش اصلی این مقاله این است که در دوران امروزی چه اتفاقی برای این تشکیلات افتاده است. با نگاهی به جماعت جوانمردان به مثابه پدیده ای اجتماعی و فرهنگی، فرض این مقاله این است که در شرایط بحران های ناشی از نوسازی جامعه ایرانی از دوره پهلوی، هیئت های عزاداری تشکیلات آیینی هستند که در امتداد جماعت واره های جوانمردان و پهلوانان در میان مردم شکل گرفته و پناهگاه معنوی و فرهنگی آنها شده اند. هیئت های عزاداری، بازتولید جماعت های آیینی سنتی جوانمردان و پهلوانان در بدنه جامعه هستند که نقشی کلیدی در حیات فرهنگی، اخلاقی و دین داری مردم دارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

از جماعت‌های جوانمردان تا هیئت‌های عزاداری؛ نگاهی به تداوم‌ها و تغییرات در زندگی عامه مردم ایرانی

آیین جوانمردی و تشکیلات اجتماعی جوانمردان یکی از مهم‌ترین موضوعات تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران است. جوانمردان، فتیان و پهلوانان با توجه به ریشه داشتن در سنت‌های ایرانی و اسلامی در طول تاریخ نقش مهمی در حیات عامه مردم داشته‌اند. عموم مطالعات نشان می‌دهند فتوت و جوانمردی در دوره معاصر رو به انحطاط و افول رفته است و در نهایت در بخش‌های خاصی از جامعه در قالب زورخانه‌ها و سنت‌های پهلوانی ساده‌شده ”ل...

full text

حکم عزاداری بر میت از دیدگاه عامه

أکثریت أهل سنت نیز همچون شیعه در مورد حکم عزاداری بر میت به صورت کل بحث نکرده اند بلکه صرفاً به ذکر مصادیق و بررسی حکم مصادیق بسنده کرده اند. حال سوال این خواهد بود که عزاداری بر میت از دیدگاه عامه چه حکمی دارد؟ در این باره در مورد حکم عزاداری از دیدگاه أهل سنت هم سه مصداق مورد بررسی قرار می‌گیرد: (1-گریه 2-ندبه 3-پاره کردن لباس..) و یکی از نظریات در مورد هر سه مصداق، حرمت است یعنی در بین أهل سن...

full text

قصه، ساختار روایت و فرهنگ عامه(نگاهی به زن، باروری و آب در قصه های لری)

از جمله مفاهیم قابل توجه در مطالعات انسان‌شناختی توجه به زبان و فرهنگ است. زبان به تعبیر ادوارد بارنت تایلور یکی از عناصر فرهنگی است که پس از عبور از فرهنگ در سطح فرهنگ عامه با تولیدات ادبی به نقش‌آفرینی‌های نوینی در زندگی فرهنگی و اجتماعی انسان‌ها می‌پردازد. از آن جمله می‌توان به داستان‌ها و افسانه‌های قومی اشاره نمود که این تولیدات لایه‌هایی از فرهنگ جامعة انسانی را بر می‌تابد. این م...

full text

بازنمایی گفتمان های خانواده در مجلات عامه پسند ایرانی

خانواده­گرایی به‌مثابه یک گفتمان هژمونیک در فضای فرهنگی و رسانه­ای کشور در سال­های اخیر توسط گفتمان­های رقیب ازجمله جریان فکری و فرهنگی فمینیسم به چالش کشیده شده است. امروزه فضای فرهنگی و رسانه­ای جامعة ایرانی به‌ویژه عرصة مطبوعات و نشر محل تخاصم گفتمانی این دو رویکرد هستند. این پژوهش درصدد بررسی کیفیت بازنمایی گفتمان­های نظری پیرامون خانواده در عرصة مجلات عامه­پسند ایرانی است. روش مورد استفاده...

full text

تعیین و روند تغییرات امید به زندگی مردم شهرستان ساری

Background and purpose: One of the most important subjects of the science of demography that is demanded by socio-economics planners, is the life table. The outline of this table- life expectancy- shows the change process of this index during time and consequently the health system performance. Material and Methods: In fact, the study is a epidemiologic explanation and we collected its relatin...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های انسان شناسی ایران

Publisher: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

ISSN 2251-8193

volume 3

issue 2 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023